“MỤC SỞ THỊ” TRUNG TÂM NUÔI CẤY MÔ GIỐNG CÂY TRỒNG TẠI THANH HÓA

1. Nuôi cấy mô – giải pháp chủ động nguồn giống chất lượng cao

Trong bối cảnh sản xuất nông nghiệp ngày càng đòi hỏi cao về năng suất, chất lượng và tính ổn định, vấn đề chủ động nguồn giống cây trồng sạch bệnh, đồng đều và có khả năng sinh trưởng tốt đang trở thành yếu tố then chốt. Nuôi cấy mô tế bào thực vật được xem là một trong những giải pháp kỹ thuật tiên tiến và hiệu quả nhất hiện nay, giúp khắc phục những hạn chế của phương pháp nhân giống truyền thống như phụ thuộc mùa vụ, lây lan mầm bệnh và chất lượng cây giống không đồng nhất.

Tại Thanh Hóa, Trung tâm Nghiên cứu, Khảo nghiệm và Dịch vụ Cây trồng Thanh Hóa (đóng tại huyện Thọ Xuân) đã mạnh dạn đầu tư nghiên cứu, lựa chọn và nhân giống cây trồng bằng công nghệ nuôi cấy mô. Mục tiêu của trung tâm là đảm bảo cung ứng nguồn giống ổn định quanh năm, phục vụ sản xuất nông nghiệp hàng hóa, đồng thời nâng cao hiệu quả kinh tế cho người dân trên địa bàn tỉnh và các khu vực lân cận.

2. Định hướng đầu tư và tổ chức sản xuất tại trung tâm

Ngay từ khi triển khai mô hình nuôi cấy mô, Trung tâm Nghiên cứu, Khảo nghiệm và Dịch vụ Cây trồng Thanh Hóa đã xác định rõ định hướng phát triển là tập trung vào các giống cây có giá trị kinh tế cao, phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu của địa phương. Việc đầu tư được thực hiện đồng bộ từ cơ sở hạ tầng, phòng thí nghiệm, trang thiết bị đến đội ngũ cán bộ kỹ thuật có chuyên môn.

Hệ thống phòng nuôi cấy mô của trung tâm được thiết kế theo tiêu chuẩn khép kín, đảm bảo môi trường vô trùng nghiêm ngặt trong suốt quá trình nhân giống. Các khu vực chức năng như phòng chuẩn bị mẫu, phòng cấy, phòng nuôi dưỡng và khu ươm cây đều được bố trí khoa học, thuận tiện cho việc kiểm soát quy trình và theo dõi sự sinh trưởng của cây giống.

Nuôi cấy mô từ tế bào thực vật không chỉ giúp trung tâm chủ động về số lượng cây giống mà còn đảm bảo cây con giữ nguyên đặc tính di truyền của cây mẹ, sinh trưởng đồng đều, sạch bệnh và có khả năng thích nghi tốt khi đưa ra sản xuất đại trà. Đây là nền tảng quan trọng để xây dựng các vùng sản xuất nông nghiệp tập trung, quy mô lớn và bền vững.

https://vigen.vn/wp-content/uploads/2025/10/cay-chuoi-cay-mo-tai-vigen_11zon.webp

3. Tập trung sản xuất giống dứa gai MD2

Hiện nay, trung tâm đang ưu tiên tập trung sản xuất giống dứa gai MD2 – một trong những giống dứa có giá trị kinh tế cao và được thị trường trong nước cũng như xuất khẩu ưa chuộng. Giống dứa MD2 nổi bật với nhiều ưu điểm vượt trội như trọng lượng trái bình quân đạt từ 1,4 đến 1,5 kg, vỏ mỏng, ít bị rám nắng và hư hại trong quá trình sinh trưởng.

Bên cạnh đó, dứa MD2 có màu vàng tươi bắt mắt, nhiều nước, ít xơ, thịt quả giòn và hương vị thơm ngon, đáp ứng tốt yêu cầu của người tiêu dùng và các doanh nghiệp chế biến. Việc nhân giống bằng công nghệ nuôi cấy mô giúp đảm bảo đồng đều về chất lượng trái, hạn chế sâu bệnh và nâng cao năng suất so với các phương pháp nhân giống truyền thống.

Theo kế hoạch, trong thời gian tới, Trung tâm Nghiên cứu, Khảo nghiệm và Dịch vụ Cây trồng Thanh Hóa dự kiến cung cấp cho người dân tại các huyện Ngọc Lặc, Hà Trung, Như Thanh, thị xã Bỉm Sơn và một số khu vực khác khoảng 3 đến 4 triệu cây giống dứa MD2 mỗi năm. Đây được xem là nguồn lực quan trọng góp phần hình thành và mở rộng các vùng trồng dứa tập trung, nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp của địa phương.

4. Quy trình kỹ thuật và quản lý phôi giống

Theo ông Nguyễn Trọng Quyền, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu, Khảo nghiệm và Dịch vụ Cây trồng Thanh Hóa, nuôi cấy mô từ tế bào thực vật hiện là phương pháp kỹ thuật tiên tiến nhất và ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong sản xuất giống cây trồng. Phương pháp này cho phép sản xuất nhanh và đồng loạt số lượng lớn cây giống trong thời gian ngắn, đồng thời vẫn giữ nguyên đặc tính ưu việt của cây gốc.

Trong quá trình nuôi cấy, các phôi giống đều được cán bộ kỹ thuật của trung tâm đánh số ký hiệu cụ thể để theo dõi từng giai đoạn sinh trưởng và phát triển. Việc ghi chép, quản lý dữ liệu được thực hiện chặt chẽ nhằm đảm bảo kiểm soát tốt chất lượng cây giống, phát hiện sớm các bất thường và kịp thời điều chỉnh quy trình kỹ thuật khi cần thiết.

Hằng ngày, đội ngũ cán bộ kỹ thuật tiến hành kiểm tra từng giá thể phôi giống đang trong giai đoạn ương dưỡng. Từ màu sắc, hình thái đến tốc độ phát triển của cây đều được theo dõi sát sao. Sự tỉ mỉ và chính xác trong từng khâu là yếu tố quyết định đến tỷ lệ thành công của quá trình nuôi cấy mô và chất lượng cây giống khi đưa ra sản xuất.

5. Ứng dụng công nghệ hiện đại trong môi trường nuôi cấy

Để đảm bảo điều kiện sinh trưởng tối ưu cho cây giống, Trung tâm đã đầu tư hệ thống chiếu sáng bằng đèn LED chuyên dụng, giúp cung cấp nguồn ánh sáng ổn định và phù hợp cho từng giai đoạn phát triển của cây. Bên cạnh đó, hệ thống máy điều hòa được lắp đặt nhằm duy trì nhiệt độ môi trường nuôi cấy ở mức lý tưởng, hạn chế tối đa những biến động có thể ảnh hưởng đến chất lượng phôi giống.

Việc ứng dụng đồng bộ các giải pháp công nghệ hiện đại không chỉ giúp nâng cao hiệu quả nhân giống mà còn giảm thiểu rủi ro nhiễm khuẩn, tăng tỷ lệ cây sống và rút ngắn thời gian sản xuất. Đây là hướng đi phù hợp với xu thế phát triển của nông nghiệp công nghệ cao hiện nay. Những mô hình và giải pháp tương tự trong lĩnh vực công nghệ sinh học và giống cây trồng có thể tham khảo thêm tại https://vigen.vn/, nơi cung cấp nhiều thông tin chuyên sâu về nuôi cấy mô và ứng dụng thực tiễn.

6. Ý nghĩa đối với sản xuất nông nghiệp địa phương

Việc Trung tâm Nghiên cứu, Khảo nghiệm và Dịch vụ Cây trồng Thanh Hóa đầu tư bài bản vào công nghệ nuôi cấy mô không chỉ giúp nâng cao chất lượng nguồn giống mà còn góp phần thay đổi tư duy sản xuất của người dân theo hướng hiện đại, bền vững. Khi được tiếp cận với cây giống sạch bệnh, đồng đều và có năng suất cao, nông dân sẽ giảm được chi phí đầu vào, hạn chế rủi ro trong quá trình canh tác và nâng cao thu nhập.

Bên cạnh giống dứa MD2, trung tâm cũng định hướng mở rộng nghiên cứu và nhân giống thêm nhiều loại cây trồng khác phù hợp với nhu cầu thị trường và điều kiện sinh thái của tỉnh Thanh Hóa. Việc đa dạng hóa đối tượng nuôi cấy mô sẽ tạo tiền đề cho sự phát triển lâu dài của ngành sản xuất giống và góp phần nâng cao giá trị nông nghiệp địa phương.

7. Triển vọng phát triển trong thời gian tới

Trong tương lai, cùng với sự hỗ trợ của khoa học công nghệ và nhu cầu ngày càng cao về cây giống chất lượng, mô hình nuôi cấy mô tại Trung tâm Nghiên cứu, Khảo nghiệm và Dịch vụ Cây trồng Thanh Hóa được kỳ vọng sẽ tiếp tục mở rộng cả về quy mô lẫn chủng loại giống. Việc liên kết với nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp sẽ giúp hình thành chuỗi sản xuất – tiêu thụ bền vững, nâng cao sức cạnh tranh của nông sản địa phương trên thị trường.

Hiện nay, nhiều dòng sản phẩm giống cấy mô đã và đang được thương mại hóa rộng rãi, phục vụ đa dạng nhu cầu sản xuất nông nghiệp và cảnh quan. Các sản phẩm và giải pháp giống cây trồng ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô có thể tìm hiểu thêm tại https://vigen.vn/cac-giong-xuong-rong-cay-mo/, qua đó cho thấy tiềm năng lớn của công nghệ này trong việc xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, hiệu quả và bền vững.